یک، دو، سه کتاب، ورزش
مطالعه و پیشگیری از عوارض صدمات ورزشی
ارسالی از : حسین صالحی
"شما تندرستی را در چه چیزی می دانید؟ بیمارنبودن؟ بیمار نشدن؟ یا مقاومت دربرابر بیماریها و بهبود متعارف پس از هر بیماری؟ برخی بر این باورند که ورزشکاران هرگز بیمار نمی شوند یا اگر هم بیمار شوند به دلیل مقاوم بودن بدنشان خیلی زود بستر بیماری را ترک می کنند و زندگی را از سر می گیرند، اما آن ورزشکارانی که در میادین ورزشی دچار حادثه شده و به اجبار صحنه های قهرمانی را ترک می کنند برای بازگشت به دنیای ورزش چه باید بکنند؟ آیا خیلی زود می توانند به کورس قهرمانی باز گردند یا باید برای همیشه با این دنیای پرهیجان خداحافظی کنند و سراغ کاری دیگر بروند که دیگر نه از هیجان در آن خبری است و نه آینده ای مملو از شهرت و پول در انتظارشان؟
می دانیم که بروز آسیب ها و صدمات در ورزش، اجتناب ناپذیرند اما نباید از کنار این حوادث به سادگی گذر کرد هر چند چنین رخدادهایی به ندرت زندگی ورزشکاران را با خطرهای جدی روبرو می کنند با این حال تاثیر مهم اینگونه آسیب ها بر کارایی و توانایی ورزشکاران در انجام تمرین ها و درنتیجه حضورشان در مسابقات حائز اهمیت است که موضوع باز توانی و باز گرداندن سلامت اولیه ورزشکار به شرایط انجام ورزش و امید کسب مدال را در مسابقات مطرح می سازد. اما پرسش اساسی این است که آیا دانایی در ورزش می تواند به اندازه ای مهم و موثر باشد که ورزشکار را از افتادن در بستر برهاند و او را با آموزشهایی به سرعت در مسیر اولیه موفقیت باز گرداند؟ این دانایی کجا و چگونه کسب می شود؟
پیشگیری با ورزش
دکتر فراز سلیمانی، متخصص بازتوانی می گوید: "استفاده از دانش در هر زمینه ای مفید است و زمانی بیش از همیشه این فایده اثر خود را نمایان می کند که پای سلامت انسان و بازیابی توانایی های اولیه به میان آید."
او معتقد است در چنین مواقعی که ورزشکاران دچار صدمات بدنی می شوند، نمی توان آنان را به حال خود رها کرد و از آنان خواست با مراجعه به بروشورهای پزشکی یا کتابهای خود درمانی به مداوا بپردازند. هر کس باید به کار خود بپردازد و به توانایی هایش متکی باشد، اگر چه این متخصص بازتوانی دانستن مسایل کلی درباره صدمات جسمی و بیماریهای شایع و راههای پیشگیری از آنها را برای همه بویژه برای ورزشکاران لازم می داند. او می افزاید که آگاهی از مسایل مربوط به درمان و بازتوانی جسمی و از همه مهمتر، پیشگیری از بروز خطرات جسمی کمک موثری در بازیابی توان از دست رفته است. به گفته سلیمانی، باید در برنامه های توان بخشی به دنبال کمک های اولیه پس از بروز حادثه برای کاهش یا جلوگیری از پیشرفت صدمات وارده به بدن بود. باید از درد کاست و به سرعت بدن را به مسیر تحرک بویژه در مفاصل واداشت. همه این موارد را می توان با کسب آگاهی های لازم و البته با آرامش بدست آورد."
چگونگی کسب این مهارت که آدمی در اوضاع بحرانی بیماری و آسیب دیدگی بتواند به خود کمک کند، رازی است که دکتر سلیمانی آنها را در مطالعه و طی کردن کلاس های آموزشی در این زمینه عنوان می کند. او می گوید هدف از فیزیوتراپی و باز توانی ورزشی، بازگرداندن ورزشکار پس از اقدامات صحیح درمانی و پزشکی به سطحی از آمادگی است که قبل از آسیب دیدگی و صدمه ورزشی داشته است. بقیه مراحل به خود فرد وابسته است و با دانش و توانایی هایی که دارد و می خواهد یک بار دیگر خود را به میادین ورزشی برساند. او مطالعه را کمکی مفید برای همه ورزشکارانی می داند که در طول ورزش حرفه ای خود با چنین حوادثی دست به گریبان می شوند.
در مسیر میلاش عکس از: ح صالحی
ورزش و تندرستی
بر اساس پژوهش همایش سالانه دانشگاه پزشکی ورزشی امریکا، ورزش بسیار کم، حتی به میزان 2 دقیقه در روز، درد ناشی از اختلالات گردن و شانه را در بزرگسالان کاهش می دهد. فعالیت فیزیکی منظم، اساس و پایه بسیاری از برنامه های توان بخشی است بنابراین توصیه می شود ورزش و فعالیت بدنی را هر چند اندک نباید فراموش کرد اما به راستی ما با این شرایط زندگی چقدر به ورزش و تندرستی علاقه نشان می دهیم؟ پوکی استخوان و دردهای موضعی در مفاصل را امروزه همه تجربه کرده اند.
صرف نظر از علل متعدد و گسترده به وجود آورنده پوکی استخوان، بهترین عامل پیشگیری و حتی درمان این عارضه، ورزش درمانی است. اصول انجام تمرینات ورزش در این رابطه باید به دقت در نظر گرفته و آموزش داده شود. به عبارتی بر اساس شدت این عارضه، تمرینات ورزشی خاصی را باید انجام داد. بسیاری از تمرینات ورزشی در موارد پوکی استخوان شدید، ممنوع اند و بسیاری از تمرینات ورزشی مانند شنا هم هیچ تاثیری بر پیشگیری یا درمان پوکی استخوان ندارند. این نکات را دکتر مهرداد بوذری ارتوپد عنوان می کند و تاکید دارد که نمی توان به صرف پرداختن به ورزش بدون توجه به کارآمدی هر حرکت یا نرمشی، به مبارزه با بیماری ها و ناتوانی های جسمی و حرکتی رفت.
او البته مطالعه کتاب ها و جزوات پزشکانی را که مطالبی علمی در این باره تدوین کرده اند بسیار سودمند می داند و در عین حال تاکید می کند که مطالعه این منبع صرفا برای کمک به تسریع در روند رو به جلو در درمان است نه خود درمانی.
بوذری بیشتر توضیح می دهد: "همانطور که هر قرص و دارویی را نمی توان برای هر نوع بیماری تجویز و مصرف کرد، حرکات نرمشی در بازیابی توان از دست رفته هم خاص و انحصاری اند و نباید از یک سری حرکات برای درمان همه ناتوانی ها استفاده کرد زیرا گاه برخی از این حرکات به ویژه اگر درست و اصولی هم اجرا شوند ضایعات تازه تری بر فرد وارد می کنند"
او می افزاید که حتی رفتن به باشگاه های ورزشی یا مراکز بازتوانی که مربیانش آموزشهای لازم را ندیده و از علوم روز و مرتبط بی اطلاع باشند، خسارت های جبران ناپذیری بر بدن و روند درمان فرد باقی می گذارند.
توصیه دکتر بوذری مطالعه کتاب ها و جزوات علمی و تخصصی برای درک بهتر اعمالی ورزشی در دوره بازیابی توان مصدومان است و بر دوری از خود درمانی و استفاده نادرست از تکنیک ها و تاکتیک های ورزشی در این مواقع تاکید دارد.
کتاب و ورزش درمانی
در بازار کتاب ایران، شمار آثار مرتبط با بازتوانی و ورزش درمانی، چندان هم بد نیست. به عنوان مثال در یک سال گذشته بیش از 150 عنوان کتاب در این حوزه منتشر شده که 92 عنوان آنها را کتابهای چاپ نخست تشکیل می دهند و 61 عنوان هم کتابهای چاپ مجددند. آمار بدست آمده از سایت خانه کتاب حاکی است که از این تعداد کتاب، صد و چهار عنوان تالیف و 49 عنوان را کتابهای ترجمه شده تشکیل می دهند و سهم کودک و نوجوان در این بررسی تنها دو عنوان است." 1 ... این مطلب در ادامه به معرفی چند کتاب در باره ورزش و سلامتی می پردازد ."
منبع:
کتاب هفته شماره 458 شنبه 8آذر93 صفحه جامعه – بهروز فرتاش.
برداشت و معرفی: حسین صالحی آذر 93