آشنایی با قله های بالای 8000 متر جهان

چهارده قله بلند و مرتفع 8000 متری جهان در رشتهکوههای هیمالیا و قراقوروم در قارهٔ آسیا و در میان کشورهای هند، چین، پاکستان و نپال واقع شده است، هشت هزار متریها ( The Eight-thousanders) 14 کوه مستقل هستند که ارتفاعشان از سطح دریا به بیش از ۸۰۰۰ متر میرسد و عنوان بلندترین قله های جهان دارند.

- اورست، ساگاراماتا، چومولونگما | Everest
نپال، تبت 8850 متر 29،029 فیت
نخستين صعود: هيئت انگلستان- ادموند هيلاري (نيوزلند) و شرپا تنسينگ نورگي (نپال) 29.5.1953
الف- قله جنوبی 8750 متر
ب- قله شمال شرقي اصلي 8383 متر
نخستين صعود: هيئت انگلستان- راسل بروس (زلاند نو) هري تايلور- 6.8.1988
ج- قله شمال شرقي فرعي 8180
نخستين صعود: هيئت انگلستان- پيتر بوردمن، جو تاسكر- 17.5.1982
د- قله غربي 8296 متر
نخستين صعود: هيئت اسلوني- دژان پدوژك، رومان روباس- 12.5.1979

2- کی 2، چوگوری، گادوین آستین | K2
پاکستان، چین 8611 متر 28.250 فیت
نخستين صعود: آشيل كامپاگنوني و لينو لاسيدلي (ايتاليا) 31.7.1954
الف- قله جنوب غربی 8580 متر
نخستين صعود: هيئت ژاپني- ايهو اوهتاني، نظير صبير(پاكستان) 7.8.1981
ب- قله جنوبی 8132 متر

- کانچن چونگا | Kangchenjunga
نپال، ایالت سیکیم 8586 متر 28.170 فیت
نخستين صعود: هيئت انگلستان- جورج باند و جو براون 25.5.1955
الف- قله مرکزی 8482 متر
نخستين صعود: هيئت لهستان- وژك برانسكي، آندژهنريخ، كازيمير اولخ 22.5.1978
ب- قله جنوبی 8476 متر
نخستين صعود: هيئت لهستان- اوگنيوس چروباك، وژك وروژ 19.5.1978
ج- قله غربی (یالون کانگ) 8433 متر
نخستين صعود: هيئت ژاپن- يوتاكا آگتا، تاكو ماتسودا- 14.5.1973

4- لوتسه یا لهوتسه | Lhotse
نپال، تبت 8516 متر 27،290 فیت
نخستين صعود: هيئت سوئيسي- فريتز لوشينگر و ارنست رايز 18.5.1956
الف- قله میانی I (مركزي) 8423متر
نخستين صعود: هيئت روسيه- الكسي بولوتف، پيوتر كوزنتسف، سركي تيموفيف، يوگني وينوگرادسكي- 23.5.2001
ب- لوتسه شار 8398متر
نخستين صعود: هيئت اطريشي- ژوزف ماير، رولف والتر- 12.5.1970
ج- قله میانی فرعي 8373 متر
نخستين صعود: فاقد صعود

5- ماکالو | Makalu
یک کوه منفرد واقع در 22کیلومتری شرق کوه اورست است و شکلی شبیه به یک هرم چهار وجهی دارد. به عنوان یکی از سخت ترین کوهها برای صعود، مطرح شده و دلیل آن شیب بسیار زیاد و تیغه های تیز خط الراس آن می باشد.
نپال، تبت 8463 متر 27.765 فیت
نخستين صعود: هيئت فرانسوي- جان كوزي و ليونل تري 15.5.1955

6- چوآیو | Cho Oyu
"الهه ی فیروزه" در 20 کیلومتری غرب کوه اورست قرار دارد، این کوه در رشته کوههای هیمالیا و در مرز بین چین و نپال می باشد. به دلیل شیب نه چندان زیاد آن، اکثر کوهنوردان آن را آسان ترین صعود هشت هزار متریها می دانند.
نپال، تبت 8201 متر 26.905 فیت
نخستين صعود: هئيت اطريش- ژوزف جوشلر، هربرت تيچي، پاسانگ داوا لاما (نپال) 19.10.1954
الف- قله شمال غربی 8156 متر

7- دائولاگیری یا دهالاگیری | Dhaulagiri I
"کوهستان سفید" بخشی از رشته کوههای هیمالیا می باشد که در شمال غربی پُخارا (Pokhara) درناحیه ی شمال نپال مرکزی قرار گرفته است.
نپال 8167 متر 26.795 فیت
نخستين صعود: هيئت سوئيس- كورت ديمبرگر (اطريش)، پيتر داينر (آلمان)، ارنست فوئرر، اربين شلبرت، ناوانگ دورجي (نپال)نيما دورجي (نپال) 13.5.1960

8- ماناسلو، کوتنگ | Manaslu
در منطقه ی گورخا (Gorkha) واقع در Mansiri Himal که بخشی از هیمالیا در نپال است، جای گرفته است. ماناسلو دارای خط الراسهای طولانی، یخچالها و چشم اندازهایی با شیب زیاد می باشد.
نپال 8163 متر 26.782 فیت
نخستين صعود: هيئت ژاپن- توشي ايمانيشي، گيالزن نوربو (نپال) 9.5.1965

9- نانگاپاربات، دیامیر | Nanga Parbat
در زبان اردو به معنای "کوهستان برهنه" می باشد. همچنین به "کوهستان قاتل" نیز شهرت دارد. دلیل این نام گذاری این است که در نیمه اول قرن بیستم تعداد زیادی از کوهنوردانی که قصد داشتند این صعود سخت را انجام دهند، جان خود را از دست داده اند.
کشمیر 8125 متر 26.656 فیت
نخستين صعود: هيئت اطريش- آلمان، هرمان بول 3.7.1953
الف- قله جنوبی 8042 متر
نخستين صعود: هيئت سوئيس- اولي بوهلر- 17.8.1982

10- آناپورنا | Annapurna I
نخستين صعود:هيئت آلماني- ادو بونينگ، لودوينگ گريسل، هينز اوبروخ- 3.10.1980
نخستين صعود: هيئت فرانسوي- موريس هرزوك، لوئيس لشنال 3.6.1950
الف- قله مرکزی 8064 مترت اسپانيايي- ژوزه مونال آنگلادا، اميليون سيويس، جورج ونس 29.7.1974
ب- قله شرقی 8029 متر
نخستين صعود: هيئاین قله که در مذهب هندو به "خدایگان حاصلخیزی و زراعت" منسوب است، بخشی از منطقه ی حفاظت شده با وسعت 7629 کیلومتر مربع در کشور نپال می باشد. با توجه به میزان تلفات کوهنوردان صعود کننده به این قله که حدود 40 درصد می باشد، این کوه را شماره یک مرگبارترین کوه ها است.
نپال 8091 متر 26.545 فیت

11- گاشربروم 1، هیدن پیک | Gasherbrum I | K5
در منطقه ی قراقروم در هیمالیا واقع شده است و در همان رشته کوههای گاشربروم جای گرفته است. "قله ی پنهان" نامی است که کوهنوردان روی این قله گذاشته اند و مردم محلی آن را rgasha""(گاشا) می نامند به معنای "کوهستان زیبا".
کشمیر، سین کیانگ 8068 متر 26.470 فیت
نخستين صعود: هيئت آمريكايي- اندرو كوفمان، پيتر شوئنينگ- 5.7.1958

12- برودپیک، فالکون کانگری | Broad Peak | K3
بخشی از همان رشته کوههای گاشربروم است و فقط 8 کیلومتر با قله ی مشهور K2 فاصله دارد. مردم محلی به این قله را "Faichan Kangri"(فیچن کنگری) مینامند.
کشمیر، سین کیانگ 8047 متر 26.400 فیت
نخستين صعود: هيئت اطريشي- هرمان بول، كورت ديكبرگر، ماركوس شامو، فريتز وينتر استيلر- 9.6.1957
الف- قله مركزي 8011 متر
نخستين صعود: هيئت لهستاني- كازيميرك كلازك، مارك كزيسكي، »نوس كوليس، بودان نواژك، آندره سيكورسكي- 28.7.1975

13- گاشربروم 2 | Gasherbrum II | K4
در مرز بین پاکستان و چین واقع شده است و بخشی از رشته کوههای گاشربروم می باشد. این قله در منطقه ی قراقروم در هیمالیا قرار دارد .
کشمیر، سین کیانگ 8035 متر 26.363 فیت
نخستين صعود: هيئت اطريش- ژوزف لارچ، فريتز موراك، جوآن ويلنپارت- 7.7.1956

14- شیشاپانگما، گوزاینتیان | Shishapangma که به طور کامل در داخل خاک کشور چین(در تبت مرکزی) قرار دارد و در زبان تبتی به معنای "قله ای بر فراز دشتهای پوشیده از چمن" می باشد.
تبت 8027 متر 26.358 فیت
نخستين صعود: هيئت چين- هسو چينگ، چانگ چون ين، وانگ فوزو، چن سام، چن تينگ لينگ، وسانگ يو، سودنام دوجي، ميگمار تاشي، دوجي، يونتن- 2.5.1964
الف- شیشاپانگمای مرکزی 8012 متر
نخستين صعود: هيئت ژاپني- ماكاتو هارا، هيرو كوماميا، هيروفومي كونيشي-10.10.1982
تاریخچه آغاز صعود هشت هزار متری ها
نخستین تلاش ثبتشده برای فتح یک هشتهزار متری به سال ۱۸۹۵ باز میگردد که آلبرت اف. مامری و جی. نورمن کولی صعود خود به نانگا پاربات را آغاز نمودند اما مرگ مامری و دو گرکای همراهش بر اثر سقوط بهمن این تلاش را نافرجام گذاشت. نخستین صعود موفقیتآمیز ثبتشده به یک هشت هزار متری به ۳ ژوئن ۱۹۵۰ باز میگردد که موریس هرتزوگ و لوئی لاشنال موفق به فتح قلهٔ آناپورنا شدند.
نخستین کوهنوردی که موفق به صعود به تمامی ۱۴ هشت هزار متری شد رینولد مسنر ایتالیایی بود که آخرین قله را در ۱۶ اکتبر ۱۹۸۶ فتح نمود. یک سال بعد در ۱۹۸۷، جرزی کوکوکچای لهستانی موفق به تکرار این موفقیت شد. با وجود این مسنر این ۱۴ قله را بدون استفاده از کپسول کمکی اکسیژن فتح کرده بود و ۹ سال طول کشید تا کوهنورد دیگری به نام ارهارد لورتان بدون بهرهگیری از کپسول اکسیژن موفق به فتح ۱۴ قلهٔ هشت هزار متری در سال ۱۹۹۵ شود. همچنین پورپا تاشی نپالی رکورددار فتح ۱۴ قله با ۲۶ بار صعود در فاصلهٔ سال۱۹۹۸ تا ۲۰۱۱ است و پس از او در جایگاه دوم، خوانیتو اویارزابال با ۲۵ بار صعود در فاصلهٔ ۱۹۸۵ تا ۲۰۱۱ قرار دارد.
ایتالیا با ۵ کوهنورد، شمار بیشترین صعود به تمامی هشت هزار متریها را دارد و پس از آن کره جنوبی با ۴ کوهنورد و قزاقستان، لهستان و اسپانیا با ۳ کوهنورد قرار گرفتهاند. نخستین زنی که مدعی صعود به هر ۱۴ قله شد اوه اون سان کرهای بود که بنا بر ادعای او آناپورنا آخرین قلهای بود که در ۲۷ آوریل ۲۰۱۰ توسط او فتح گردید. اما صحت این ادعا مورد تردید گروههای مختلف قرار گرفت و حتی فدراسیون کوهنوردی کرهٔ جنوبی اعلام کرد که ادعای فتح قلهٔ کانگچنجونگا توسط او در سال ۲۰۰۹ نامحتمل است. همچنین ادورن پاسابان، کوهنورد رقیب او نیز این صعود را پیشتر مورد تردید قرار داده بود و در نهایت در سال ۲۰۱۰ نام ادورنه پاسابان به عنوان نخستین کوهنورد زنی که موفق به صعود به هر ۱۴ قلهٔ هشت هزار متری شده بود اعلام گردید.
همچنین در اوت ۲۰۱۱، گرلینده کالتنبرونر اتریشی نخستین زنی شد که هر ۱۴ قلهٔ هشت هزار متری را بدون استفاده از کپسول اکسیژن فتح نمود.

-
فهرست 14 قله هشت هزار متری
| قله | ارتفاع | مکان | اولین صعود | اولین صعودکنندگان | نخستین صعود زمستانی | اولین صعودکنندگان زمستانی |
شمار کل صعودها | شمار صعود ایرانیان | شمار مرگها | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | اورست | 8848 متر | 29 May 1953 | 17 Feb 1980 | 5104 نفر | 21 نفر | 210 | |||
|
2 |
کی 2 | 8611 متر | 31 Jul 1954 | 302 نفر | 2 نفر | 66 | ||||
|
3 |
کانچنچونگا | 8586 متر | 25 May 1955 | 11 Jan 1986 | 243 نفر | 1 نفر | 40 | |||
| 4 | لوتسه | 8516 متر | 18 May 1956 | 31 Dec 1988 | 396 نفر | 15 نفر | 11 | |||
| 5 | ماکالو | 8485 متر | 15 May 1955 | Terray | 09 Feb 2009 | 234 نفر | 9 نفر | 26 | ||
| 6 | چو اویو | 8201 متر | 19 Oct 1954 | 12 Feb 1985 | 2668 نفر | 8 نفر | 39 | |||
| 7 | دائولاگیری |
8167 متر |
13 May 1960 | 21 Jan 1985 | 358 نفر | 6 نفر | 58 | |||
| 8 | ماناسلو | 8163 متر | 9 May 1956 | 14 Jan 1984 | 297 نفر | 16 نفر | 53 | |||
| 9 | نانگاپاربات | 8126 متر | 03 Jul 1953 | 287 نفر | 6 نفر | 64 | ||||
| 10 | آناپورنا ۱ | 8091 متر | 03 Jun 1950 | 03 Feb 1987 | 153 نفر | 1 نفر | 59 | |||
| 11 | گاشربروم ۱ |
8080 متر | 05 Jul 1958 | 09 Mar 2012 | 265 نفر | 8 نفر | 25 | |||
| 12 | برودپیک | 8051 متر | 09 Jun 1957 | 359 نفر | 11 نفر | 19 | ||||
| 13 | گاشربروم ۲ | 8034 متر | 07 Jul 1956 | 02 Feb 2011 | 836 نفر | 8 نفر | 19 | |||
| 14 | شیشاپانگما | 8027متر | 2 May 1964 | 14 Jan 2005 | 274 نفر | 3 نفر | 23 |
کوه نوردان ایرانی فاتح قله های 8000 متری
1- اورست 8848 متر
- هومن آپرین نوامبر 1990 (با تابعیت آمریکایی )
- جلال چشمه قصابانی(همدان)- محمد حسن نجاریان(زنجان)- حمید رضا اولنج(همدان) - محمد اوراز(آذربايجان غربي- نقده) 30 اردیبهشت 77
- سعید طوسی 31 اردیبهشت 1379
- اقبال افلاکی(تهران)- جلال چشمه قصابانی(همدان)- محمود شعاعی(تهران)- رضا زارعی(تهران)- محمود گودرزی(چهارمحال و بختياري -شهركرد) -رضا بهادرانی(كرمانشاه)- عظیم قیچی ساز(آذربايجان شرقي - تبريز)- فرخنده صادق(تهران)- لاله کشاورز(سيستان و بلوچستان - زاهدان) 9 خرداد 84
- از مسیر جبهه شمالي اورست عارف گرانمايه (تهران) و نيما يزدي پور(تهران) 30 اردیبهشت 1388
- مهدی عمیدی (خراسان رضوی - مشهد) 23 اردیبهشت 1390
- حمید دهقان (کردستان-سنندج) 29 اردیبهشت 1390
- پروانه کاظمی (تهران) 29 اردیبهشت 1391
- رضا شهلایی (کرمانشاه)شنبه 30 اردیبهشت 1391
2- کی دو 8611 متر
- کاظم فریدیان (تهران) 29 تیر 1386
- عظیم قیچی ساز (آذربایجان شرقی - تبریز) 10 مرداد 91
3- کانچن چونگا 8586 متر
عظیم قیچی ساز (آدربایجان شرقی - تبریز) 30 اردیبهشت 90
4- لوتسه 8516 متر
- جلال چشمه قصابانی(همدان)- محمد حسن نجاریان(زنجان)- اکبر مهدیزاده(آذربايجان غربي- نقده) - رضا بهادرانی(كرمانشاه)- امین عظیمی(همدان)- مقبل هنرپژوه((آذربايجان غربي- بوكان) 26 اردیبهشت 81
- اقبال افلاکی(تهران)- داود خادم(تهران)- محمد اوراز(آذربايجان غربي- نقده) - رضا زارعی- (تهران) حمید ناصری(آذربايجان شرقي- سراب) - رضا سلیمانی(آذربايجان غربي- نقده) 27 اردیبهشت 81
- حسین بهمنیار (خراسان شمالی - بجنورد) 29 اردیبهشت 90
- مهدی عمیدی (خراسان رضوی-مشهد) 31 اردیبهشت 90
- پروانه کاظمی (تهران) 5 خرداد 91
5- ماکالو 8485 متر
- اقبال افلاکی(تهران)- داود خادم (تهران)- جلال چشمه قصابانی(همدان)- محمد حسن نجاریان-(زنجان) محمد اوراز(آذربايجان غربي- نقده) - رضا زارعی- اکبر مهدیزاده(آذربايجان غربي- نقده) 23 اردیبهشت 80
- حسین مقدم (زنجان)- محمود هاشمی (تهران) 21 اردیبهشت 91
6- چوآيو 8201 متر
- ميشا سالكي 1992
- محمد اوراز(آذربايجان غربي- نقده) -داود خادم(تهران)- رضا زارعی (تهران) جعفر فرجی(آذربايجان غربي- نقده) - محمد گلپریان (همدان) -اکبر مهدیزاده(آذربايجان غربي- نقده) - نیما یزدی پور (تهران) 21 اردیبهشت 79
7- دائولاگيري 8167 متر
- عظيم قيچي ساز(تبريز)- محمود هاشمي (تهران)- ايرج معاني (اردبيل)- سيدواسع سيد موسوي (سنندج)- مجيد نعمت الهي (اليگودرز)
- مهدی عمیدی (خراسان رضوی- مشهد)جمعه 28 اردیبهشت 91
8- ماناسلو 8163 متر
- محمد جعفر اسدی (همدان)20 مهر 1355
- مهدي عميدي (خراسان رضوي - مشهد) 7 خرداد 1388
- محمدحسن نجاريان(زنجان)، علی بياتمنش(زنجان)، مجتبی مقدادی(زنجان)، حسين مقدم(زنجان)، سعيد کريمی(زنجان)، کريم بيگدلی(زنجان)، علی علیمحمدی (مرکزی-اراک) پروانه کاظمی (تهران) 9 اردیبهشت90
- محمود هاشمی (تهران) و ایرج معانی (اردبیل) 19 اردیبهشت 90
- امید آمحمدی (تهران)- عبدالحسین صالحی (البرز-کرج) 21 اردیبهشت 91
- عظیم قیچی ساز (آذربایجان شرقی - تبریز) و مهدی قلی پور(آذربایجان شرقی - تبریز) 8 مهر 1391
9- نانگاپاربات 8126 متر
- ليلا اسفندياري (تهران)- حسين ابوالحسني (تهران)- سهند عقدايي (تهران)- كاظم فريديان (تهران)- احسان پرتوي نيا(كرج) – 27 تیر 1387
- عظیم قیچی ساز (آذربایجان شرقی - تبریز) 18 تیر 1389
10 - آناپورنا 8091 متر
عظیم قیچی ساز (آذربایجان شرقی- تبریز) 17 اردیبهشت 91
11- گاشربروم 1 8080 متر
- مهدی اعتمادی فر (تهران) 30 جون 2007
- محمود هاشمی(تهران)، عظیم قیچی ساز(تبریز)، ایرج معانی(اردبیل)، حسین مقدم(زنجان) و کوروش نگهبان(تهران) 13 مرداد 1390
- رضا بهادرانی (کرمانشاه)، صحبت اله بهادرانی (کرمانشاه) 10 مرداد 1391
12- برودپیک 8051 متر
- مهدی اعتمادی فر(تهران) 1382
- تيم منتخب استان تهران- جلال چشمه قصاباني(همدان)- عظيم قيچي ساز(آذربايجان شرقي - تبريز)- محمود هاشمي(تهران)- هادي صابري (كرج)- علي نصيري (تهران) - محمد نادريان (تهران) 9 مرداد 1387
- تيم منتخب كارگران- محمد حسن نجاريان (زنجان)- مجيد مهرباني (اراك)- محمد نصيري(كرج)- مهدي سلطاني (تهران) 9 مرداد 1387
13- گاشربروم 2 8034 متر
- رسول نقوی(مازندران - كلاردشت)، محمد حسن نجاریان(زنجان)، حمید رضا اولنج(همدان) خرداد 1376
- محمود هاشمی سوقه(تهران)، عظیم قیچی ساز(تبریز)، حسین مقدم(زنجان) و لیلا اسفندیاری(تهران) 31 تیر 1390
- مهدی قلی پور (آذربایجان شرقی - تبریز) 10 مرداد 91
گاشربروم 2 قله فرعي
هيئت كوه نوردي استان تهران محمد نادريان (تهران)- مجتبي رحمان نژاد(تهران) / هيئت كوه نوردي شهرستان سراب - عليرضا جلالي (آذربايجان شرقي- سراب)، رضا بهادراني (كرمانشاه) و ايرج معاني (اردبيل) / محمد رضا مير احمدي (گلستان - گرگان) و حسين اصغري (گلستان - گرگان)
تذكر: صعود تا زير قله پيشين( قله فرعي) صورت گرفته
14- شیشاپانگما 8027 متر
محمد اوراز(آذربايجان غربي- نقده) - داود خادم(تهران)- اکبر مهدیزاده(آذربايجان غربي- نقده) 9 خرداد 1379
شيشاپانگما 8008 متر صعود تا قله مركزي
بابك مزارعي ساكن آمريكا 29/9/2001
جهت دریافت فایل PDF "لیست قله های بالای 8000 متر" کلیک کنید.
منابع
www.hamshahrionline.ir/details/29975
http://www.kziran.com/training/infopeak/329-8000ers
www.everestnews.com/8000.htm