شناخت بهمن

فدراسيون كوهنوردي و صعودهاي ورزشي جمهوري اسلامي ايران

هيات كوهنوردي و صعود هاي ورزشي  استان گيلان

شناخت بهمن

تنظیم و گردآوری: فرزین غلامین

مربي فدراسيون كوهنوردي و صعودهاي ورزشي ج.ا.ا

تعريف بهمن :

به توده اي از هرجسم جامد که روي شيب ريزش کند بهمن گويند، مانند بهمن برف ، بهمن شن ، بهمن ماسه و يا سنگ.

بهمن برف :

برف بهمن به سه نوع تقسيم مي شود :

1- برف شل خشک : برفي که در هواي سرد مي بارد و به اصطلاح گوله نمي شود كه مشخصات آن شامل  سبكي ،دارا بودن اكسيژن زياد در درون آن ، بارش آن در دماي زير صفر درجه ، خطرناک ترين نوع بهمن است (بهمن پوردي) . اين نوع بهمن با ايجاد حالت خفگي و مسدود کردن مجاري تنفسي باعث مرگ فرد مي شود.

2- برف سفت خشک  : برف شل خشکي است که مدتي مانده و در اثر بخار ايجادشده از پايين و آب شدن برف رويي ايجاد شده است.

3- برف شل خيس : برفي که سنگين و آبکي است كه مشخصات آن سنگيني ، نداشتن اكسيژن زياد ، بارش در دماي صفر درجه ، چسبيدن به لباس و گتر و راحت گوله شدن در دست ميباشد .

لايه هاي برف :

الف) لايه پودري روي لايه يخ زده که فشرده شده باشد.دراين حالت بهمن حتمي است.

ب) لايه يخ زده و فشرده روي هم که احتمال وقوع بهمن در اين حالت بسيار كم است .

عوامل تاثير گزار در برف :

در دماي كم، برف يخ مي زند، پس هر چه دما پايين تر و هوا سردتر باشد احتمال ريزش بهمن كم تر است . باد باعث انباشته شدن برف و ريزش آن مي شود، پس افزايش وزش باد برابر با افزايش خطر بهمن است . در ارتفاعات بالا برف آب نمي شود و حجم برف زياد مي شود پس احتمال بهمن بيشتر است .

نكته : هر يک متر مکعب برف خالص 800 کيلوگرم وزن دارد.

1)

انواع بهمن (برف) :

1- تخته اي

2- پودري يا گرده اي

3- آبکي يا شل آب

بهمن پودري :

بهمن پودری  از یک نقطه یا سطح کوچکی آغاز شده ، حرکت می کند و طی مسیر خود برفهای سر راه را با خود به پایین می برد . برف تشکیل دهنده بهمن پودری، برف غیر متراکمی است که چسبندگی بین دانه های پودری شکل آن اندک است . این بهمن زمانی شروع به حرکت می کند که شیب آنقدر زیاد باشد که اجازه چسبندگی به دانه های برف ندهد . این نوع بهمن قدرت تخریبی چندانی ندارد ، اما کسی که در این بهمن گرفتار شود، ممکن است در اثر خفگی جان خود را از دست دهد.يک بهمن عظيم پوردي ، ممکن است فشاري از 5 تا 50 تن بر متر مربع ايجاد نمايد. ابر برفي گسترش يابنده ممکن است با سرعتي افزون بر 125 متر بر ثانيه (280 مايل در ساعت ) سير نموده و پيشاپيش آن يک جريان هواي نيرومند حرکت نمايد .

بهمن تخته اي :

این نوع بهمن زمانی رخ می دهد که توده بزرگی از برف با چسبندگی زیاد شکسته می شود و به سمت پایین حرکت می کند . در این نوع بهمن ، همواره خط شکسته شدنش که به آن " تاج بهمن " می گویند، قابل رویت است .اين نوع بهمن روي يالها تشکيل مي شود ومعمولاً نقاب ندارند . برف هاي شل خيس و سفت خشک تشکيل دهنده اين نوع بهمن مي باشند . از لحاض تئوري تنها راه مقابله با بهمن تخته اي،  پريدن از روي آن  مي باشد. در بهمن های تخته ای سفت ، پیش از آن که فرد دراثر خفگی جان بسپارد، ممکن است در اثر ضربه سخت آن دچار شکستگی های گوناگون و یا ضربه مغزی  گردد.

بهمن آبکي يا شل آب :

در موقع ريزش باعث منجمد شدن فرد     مي شود.

2)

انواع دانه هاي برف

دانه‌هاي برف قطره‌هاي يخ زده باران نيستند. فيزيك پيچيده نحوه تشكيل دانه هاي برف بر كسي معلوم نيست. دانه‌هاي برف زماني شكل مي‌گيرند كه بخار آب به صورت مستقيم به يخ تبديل شود. اين عمل كه شبيه به يك انفجار است در ميان ابرها صورت مي‌گيرد. تعدادي از انواع آنها را ببينيد :

1-منشورهاي شش ضلعي :

شكل اوليه كريستال‌هاي برف‌، منشورهاي شش ضلعي است كه به ناگهان تغيير شكل مي‌دهد. مثل نمونه‌اي كه در عكس زير مي‌بينيد. اما شكل‌هاي مختلف ديگري نيز براي دانه‌هاي برف وجود دارد كه رايج‌ترين آنها را در ادامه مي‌آيد.

2- صفحات چند بخشي

اين نوع از دانه‌هاي برف رايج و باريك‌اند و كريستال‌هاي شيشه مانند با 6 بازوي پهن ستاره‌‌اي دارند. دانه‌هاي برفي كه شكلي مانند اين دانه برف دارند در دماي حدود 28- درجه فارنهايت شكل مي‌گيرند. ستون‌ها و سوزن‌هاي باريك و بلند در دماي 23- درجه فارنهايت بوجود مي‌آيند. ورقه‌هاي شيشه‌اي و ستاره مانند درحدود 5- درجه فارنهايت نيز بوجود مي‌آيند.

3- صفحه‌هاي بخش بندي شده

ساده‌ترين شكل كريستال‌هاي برف همان بازوهاي شش ضلعي است كه به مانند يك كيك بخش‌بندي شده است. نمونه‌هاي پيچيده ديگر نشان مي‌دهد كه لبه‌هاي نازك بازوها شاخه‌هاي پهني دارند.

(3)

4- دندريت‌هاي ستاره‌اي

به اشكال درخت مانند دندريت مي‌گويند. پس دندريت‌هاي ستاره‌اي به اشكالي از برف گفته مي‌شود كه در آن صفحه‌هاي كريستال شاخه و شاخك به مانند درخت دارند. اين دسته از كريستال‌ها جزو كريستال‌هاي بزرگ هستند كه مي‌توان با عينك‌هاي ذره‌بيني آنها را ديد.

5- دندريت‌هاي ستاره‌اي سرخس شكل

بعضي وقت‌ها شاخه‌هاي كريستال‌هاي ستاره مانند كناره‌هاي زيادي دارد كه تا حدودي شبيه به شاخه‌هاي گياه سرخس است. اين نوع برف بزرگترين نوع از دانه‌هاي برف است كه با قطري حدود 5 ميليمتر و يا بيشتر به زمين مي‌بارند.

6- ستون تو خالي

ستون‌هاي مخروطي شكل شش ضلعي كه در انتها به شكل ستون در مي‌آيند، نوع ديگري از دانه‌هاي برف است. بعضي وقت‌ها هوا در آن ميانه حبس مي‌شود آنچنان كه در عكس زير شده است.

(4)

7- دانه‌هاي دو برابر

وقتي دو صفحه از كريستال برف خيلي به هم نزديك مي‌شوند يكي از آنها در بعضي مواد به ناچار زودتر به بيرون رشد مي‌كند. غلاف‌هاي برف ديگر كه از بخار آب درست شده است دانه برف بزرگتري را ايجاد مي‌كند كه به دانه كوچكتر متصل است.

8- كريستال شكافته شده ستاره‌ مانند

نحوه ايجاد اين كريستال به مانند قبلي است فقط قسمتي از يك دانه برف در امتداد دانه ديگر رشد مي كند.

9- سوزني‌ها

فرمي كه در حدود دماي 23- درجه فارنهايت ايجاد مي‌شود. اين دانه برف را كمي نازك‌تر از موي سفيد شما مي‌كند. اين كه شكل دانه‌هاي برف به چه دليل در دماهاي مختلف تغيير مي‌كند از رازهاي علمي اين پديده است.

10- كريستال هاي مثلثي

گاهي اوقات كريستال‌هاي برف به شكل مثلثي رشد مي‌كنند . اين اتفاق معمولا زماني رخ مي‌دهد كه دما به 28 درجه فارنهايت رسيده باشد. اين پديده نادر است.

11- دانه‌هاي برف دوازده پر

بعضي وقت‌ها هم ستون‌هاي دوازده‌تايي، دانه برف را تشكيل مي دهند. دو تا شاخه 6 تايي از كريستال در انتهاي يك صفحه كه با 30 درجه از هم اختلاف دارند اين دانه برف را شكل مي‌دهند. اين دانه برف نيز جزو موارد نادر در دانه هاي برف است.

12- وقتي يخ به صورت چنگالي به شكل كريستال‌هاي چند وجهي باز مي‌شود به صورت تصادفي به سمت‌هاي مختلف جهت مي‌يابد.

13- كريستال‌هاي يخ بسته

ابرها از قطره‌ آبهاي غير قابل شمارش درست شده‌اند و بعضي وقت‌ها قطره‌هاي كوچك با كريستال‌هاي برف تصادف مي‌كنند و شكل‌هاي اين چنيني را درست مي‌كنند. قطره‌هاي يخ زده را شبنم يخ زده مي‌نامند. انواع مختلف كريستال مي‌توانند با شبنم‌هاي يخ زده تزئين شوند. وقتي اين پوشش سنگين باشد، شكلي شبيه گلوله برفي درست مي‌كند بنابراين به دانه برفي مي‌گويند.

14- برف مصنوعي

ماشين برف‌سازي آب را با هواي فشرده از دهانه لوله خرطومي به صورت قطره‌هاي ريز آب به بيرون مي‌فرستد. هواي سرد باعث يخ زدگي برف مي‌شود و نهايت شكلي اين چنيني ايجاد مي‌شود.

ایران کشوری کوهستانی است. اما متأسفانه کشور ما هنوز دارای یک مرکز امداد ونجات کوهستانی نیست . بهمن از پرمخاطره ترین حوادث کوهستان است . شناخت بهمن و راههای پیشگیری ، مقابله و احیاناً گریز از بهمن ، به خصوص برای ساکنین مناطق کوهستانی و کوهنوردان ضروری است. افراد محلی یا کوهنوردان به هر دلیل که در زمستان به کوهستان می روند، باید به خاطر داشته باشند که بهمن، هیچگاه راه خود را برای آنکه ما در مسیر آن هستیم تغییر نمی دهد ، بلکه این ما هستيم كه باید همواره تغییر مسیرداده و با آسایش خیال به فعالیت خود در کوه ادامه دهيم. بهمن به معنای توده ای برف است که در اثر نیروی خود به سمت پایین حرکت می کند . هنگامی که روی سطحی شیب دار، مقدارزیادی برف جمع شود ، عاملی فیزیکی مانند حرکت انسان، صوت ، گرما، باد و... باعث حرکت برف و به وجود آمدن بهمن می گردد.بهمن هایی در تاریخ ثبت شده اند که کیلومترها طی مسیر کرده اند . اما بسیار پیش آمده که به وسیله بهمنی که حتی زیر 100 متر حرکت کرده، جان کوهنوردان زيادي گرفته شده است.

یک کوهنورد، برای آشنایی دقیق با بهمن لازم است درباره نوع برف، زمان بارش ، حجم برف ، وضعیت سطح زمین، ناهمواری های مسیر ، درجه شیب، وضعیت هوا، چگونگی وزش باد و درجه حرارت محیط شناخت کافی داشته باشد . لازم به ذکر است ، هر کدام ازنکات ذکر شده ، ساعت ها بحث و بررسی را می طلبد ، ولی به عنوان یک نکته اساسی تأکید می نماییم ؛ مسیرهای متعارف صعود تابستانی، الزاماً مسیرهای ایمنی برای زمستان نمی باشند.

(7)

کوهنوردان جوان باید توجه کنند، حتی الامکان در زمستان از ورود به دره ها پرهیز نمایند . معمولا مسیرهای صعود زمستانی از طریق یالها انجام می شود. بهمن ، غیر از دره ها بر روی شیب ها و سینه کش های زیر یال ها نیز، امکان وقوع دارد. عموماً در شیب های محدب امکان ریزش بهمن بیشتراست . اغلب بهمن ها در شیب های بین ْ30 تا ْ45 اتفاق می افتد . هر چند که خط الراس ها به ویژه اگر عریض باشند ، راه های مطمئن عبوری هستند ، اما احتمال تشکیل نقاب برفی بر روی خط الراس به ویژه خط الراس های باریک زیاد است . نقاب ها توده های برفی آویزان و ناپایداری هستند که در اثر وزیدن باد به وجود می آیند. عموماً جهت وزش باد در کوهستان ثابت است و حرکت برف از یک سمت به سمت دیگر و در جهت باد نقاب تشکیل می شود . چه بسا این نقاب ها از دید کسانی که بر روی خط الراس در گذرند، پنهان باشد . لذا کوهنوردان باید دقت زیادی کرده  و حتی الامکان از سمت بادگیر خط الراس حرکت نمایند . ضمناً ممکن است نقاب در اثر وزن و یا گرمی هوا، خود به خود بشکند و در زیر خود بهمن به وجود آورد، لذا کوهنوردان باید از حرکت در زیر نقاب ها جداً پرهیز نمایند.

عوامل تشکيل دهنده بهمن :

1- برف شامل خود برف و بستر زير برف مي باشد . به عبارتي حجم ؛ جنس و لايه هاي برف

2- باد ( هم در ايجاد بهمن و هم در ريزش بهمن موثر است )

3- شيب کوه

عوامل موثر در ريزش بهمن :

1- درجه حرارت شامل درجه حرارت هوا و زمين .

2- عوامل فيزيکي شامل ( باد - صدا - حيوانات - باد - زلزله - كوهنوردان و ... )

(8)

ريزش بهمن و رابطه آن با حجم برف  :

اگر حجم برف تازه بين ۱۵ تا ۲۰ سانتيمتر باشد احتمال ريزش بهمن كم است .

اگر حجم برف تازه بين ۲۰ تا ۳۰ سانتيمتر باشد احتمال ريزش وجود دارد .

اگر حجم برف تازه بيش از ۳۰ سانتيمتر باشد ريزش بهمن حتمي است .

برخي ازعوامل ديگر در خصوص ريزش بهمن :

شيب بستر : در شيب ۲۳ تا ۶۰ درجه احتمال بهمن زياد است و در شيب هاي بيشتر و كمتر از اين مقدار احتمال ريزش بهمن بسيار كم است . بيشترين بهمن ها در شيب ۳۰ تا ۴۵ درجه رخ داده است .همچنين در شيب هاي محدب خطر بيشتر از شيب هاي مقعر يا فرو رفته است . در شيب محدب سرعت بهمن هر لحظه بيشتر مي شود و در شيب مقعر بالعكس .

وضعيت بستر : اگر بستر زير برف يكنواخت باشد احتمال ريزش بهمن زياد مي شود و هر چه يكنواختي آن كمتر باشد و موانعي مانند سنگ و بوته و درخت در آن باشد احتمال ريزش بهمن كم مي شود .

- باد : چون کشور ما در نيمکره شمالي هست ، معمولا مسير بادها از جنوب به شمال مي باشد از اين رو مسير هاي جنوبي اغلب براي صعود مناسب ترند .

- پوشش زير بهمن : اين عوامل در تشكيل بهمن تاثير دارند : شن اسکي ،چمن ، يخ

- آفتاب و گرما

- عمق برف

-دهليزها يا قيف ها (جاهايي که دره تنگ مي شود)

عوامل مهم بازدارنده از بهمن :

1- درخت ها و درختچه ها ( بهترين عامل جلوگيري کننده از بهمن مي باشد )

2- سنگ ها

3- دره هاي کم شيب و باز                                     (9)

نکته : بوته ها عامل بازدارنده نيستند

نكته : با پاگذاشتن بر روي برف مي توان بهمن را شناخت.با پا گذاشتن بر روي برف ، برف يا فرو مي رود و يا      نمي رود.اگر پا در برف فرو نرود برف يخي است و اگر پا فرو برود مي توان تشخيص داد که برف چند لايه است.( اگر بيشتر از يک لايه باشد خطرناک است ).اگر هنگام فرو رفتن پا ، پا سر بخورد مسير بسياربسيار خطرناک است.

عبور از بهمن :

1-بهترين راه عبور از بهمن اين است که بهمن را به طرف بالا صعود کنيم نه عرضي . و در صورتي که مجبور شديم عرضي بهمن را رد کنيم.

2- بستن نخ بهمن

3- براي عبور از بهمن حمايت قرار نمي دهيم ( يعني نبايد فرد را با طناب يا وسيله ديگري حمايت کرد ) چرا که ممکن است بهمن فرد را تکه تکه کند.

4- در هنگام عبور از بهمن ( بريدن بهمن ) بايد تک تک گذشت و بدون عجله و با فاصله زياد .( بين فواصلي که پا در برف فرو مي رود نبايد نفر بعد پا يا باتوم در برف فرو کند.).

5-هنگام عبور از بهمن گرم ترين لباس هاي خود را بپوشيد.

6-شناي قورباغه در برف در صورت ريزش بهمن ( از لحاظ تئوري ).

7- کوله پشتي را به سمت شيب و فقط يک بند آن را روي شانه مي اندازيم ( کمري ، سينه بند و يا قسمت هاي نگه دارنده و فيکس کننده کوله را از بدن بايد جدا کرد تا در صورت سقوط بهمن بتوان به راحتي کوله را رها کرد ).

8-حرکت به سمت عوامل بازدارنده ( مثل سنگ ها ، درختچه ها و  ساير عواملي که از زير برف بيرون زده

9- هنگام عبور از بهمن نبايد صحبت کرد.

10-اگر جاپاي نفر قبلي خيلي عميق است براي پر کردن جاپا از برف هاي همان قسمت استفاده شود.

11- اگر مجبور به رد شدن از بهمن نيستيم از آن عبور نکنيم.

12-انتهاي طناب نفر اول را نفر دوم براي پيدا کردن همديگر بگيرند .

13- از مسير هاي شناخته شده عبور کنيد.

14- عبور بصورت انفرادي .

15- تا حد امکان از بالاي محدوده بهمن و نزديک به تاج بهمن عبور کنيم تا حجم برف کمتري بالاي سرمان باشد .

(10)

نکاتي که اطرافيان بايدپس از وقوع بهمن به آن توجه کنند :

1- دنبال كردن مسيري كه فرد بهمن زده طي مي كند با چشم تا زمان پايان بهمن .

2- پيدا كردن نخ بهمن و وسايل فرد . گشتن نواحي پايين تر از محل شروع بهمن و حركت فرد .

3- در صورت امكان استفاده ازميله سونداژ ( ميله فلزي و باريك و بلند كه داخل برف فرو مي رود تا فرد را پيدا كنند )

نكته : اگر برف شل يا پودري بود بايد از بهمن فرار کرد و جلوي دهان را پوشاند.

نكته : نيم متر زير برف همه جا تاريک است .

تشخيص بالا و پايين در زير بهمن :

چون زير برف همه جا تاريک است و ممکن است که  در اثر سقوط بهمن در زير برف نتوان تشخيص داد که بالا کدام سمت است و براي بيرون آمدن بايد به چه سمتي تلاش کرد ، بنابراين :

1-با بيرون انداختن آب دهان

2- و ادرار كوچك كردن ( ادرار باعث مي شود که هنگام جستجو مصدوم سگ ها راحت تر مصدوم را پيدا کنند )

جهت بالا و پايين را تشخيص مي دهيم.

نخ بهمن :

نخ بهمن يك طناب 3 ميلي متر ي به رنگ قرمز و به طول 15 تا 50 متر است که بر روي پوسته آن فلشي در يک جهت وجود دارد. نخ بهمن را بايد طوري به بدن ، صندلي و .. وصل کرد که جهت فلش آن به سمت فرد باشد و ادامه نخ بهمن را طوري روي زمين مي اندازيم که بر روي زمين کشيده شود. حال اگر بهمن سقوط کند ، گروه امداد با پيدا کردن نخ بهمن و دنبال کردن فلش به افراد گروه و مصدومين احتمالي مي رسند.

Pieps (پيپس) : اين دستگاه در سال 1973 به بازار آمد و مي توان آن را بهترين وسيله امدادي براي پيدا کردن محل اختفاي فرد بهمن زده دانست . پيپس يک دستگاه کوچک الکترونيکي گيرنده و فرستنده است. فردي که قرار است از بهمن عبور کند با فشار دادن دکمه دستگاه آن را به وضعيت فرستنده و ديگران بر روي وضعيت گيرنده قرار مي دهند. پيپس داراي يک گِيج مي باشد که براي شنيدن سيگنالهاي فرستاده شده از سوي فرستنده به کار مي رود. فراموش نکنيد که پيپس را نبايستي در کوله پشتي قرار داد بلکه بايد آن را به گردن آويخت.

نكته : در منطقه‌ای که حتی یک بار بهمن در آن به وقوع پیوسته، همیشه احتمال سقوط دوباره وجود دارد و نکته آخر را به خاطر داشته باشید؛ برای نجات فردی که زیر بهمن مدفون شده فقط 30 دقیقه فرصت دارید پس وقت را از دست ندهید. پس از 30 دقیقه از دفن‌شدن در زیر برف تنها می‌توان امیدوار بود که فقط 50 درصد از

آسیب‌دیدگان، زنده بمانند.                                                        (11)

* اقدامات قبل از وقوع بهمن

- از تردد دراماكن بهمن‌خیز خودداری کنید.

- در هنگام عبور از مناطق کوهستانی پر از برف باید سکوت را رعایت کرد. بوق‌ زدن یا بلند کردن صدای ضبط ماشین در این مسیرها می‌تواند موجب ریزش بهمن شود.

- قبل از صعود به کوه باید حتما برنامه داشته باشید و سرپرست مجرب، مسیر و منطقه صعود، ظرفیت و پتانسیل افراد از قبل تعیین شده باشد.

- دیگران را در جریان برنامه صعود و کوهنوردی خود قرار دهید.

- وسایل ارتباطی از قبیل بی‌سیم، تلفن همراه و .. باید حتما موجود باشد. فردی که قرار است از بهمن عبور کند با فشاردادن دکمه دستگاه آن را به وضعیت فرستنده و دیگران روی وضعیت گیرنده قرار می‌دهد. فراموش نکنید که فرستنده را نباید در کوله‌پشتی قرار داد، بلکه باید آن را به گردن آویخت.

- صعود، تمرین و کار در مناطق کوهستانی و برف‌گیر حتما باید با وسایل، لوازم و ابزار کوهنوردی اعم از لوازم فنی، پوشاک، تغذیه، امدادی و ... همراه باشد.

- در صورتی که نمی‌توان شیبی را دور زد تا حد امکان باید ارتفاع گرفت تا در مسیر طولانی بهمن قرار نگیرید.

- در هنگام عبور ساکت باشید تا ارتعاشات صدا باعث ریزش بهمن نشود، ارتعاش یکی از عوامل مهم ریزش بهمن است. بنابراین، در جاهایی که خطر ریزش بهمن وجود دارد باید از فریاد پرهیز کنیم درواقع سکوت موجب می‌شود که بهتر متوجه ریزش برف شده و به موقع اقدام کنید.

- بهتر است اعضای گروه در شیب‌های خطرناک در فاصله حداقل 30-20 متری یکدیگر حرکت کنند تا همگی گرفتار بهمن نشوند و بتوانند همدیگر را نجات بدهند.

- از یک شیب برفی باید خیلی نرم و سبک قدم بردارید تا فشار و ضربه به برف مسیر وارد نشود و باعث شکست برف و جریان بهمن نشود.

- از ریسمان یا طناب مخصوص کوهنوردی استفاده کنید.

- روی برف زیگزاگ راه نروید و تا حد امکان به صورت یک خط مستقیم روی برف بالا بروید.

- بهترین راه عبور از بهمن این است که بهمن را به طرف بالا صعود کنیم نه عرضی.

- بستن نخ بهمن

- برای عبور از بهمن، نباید فرد را با طناب یا وسیله دیگری حمایت کرد، چرا که ممکن است بهمن فرد را تکه‌تکه کند.

(12)

- در هنگام عبور از بهمن باید تک‌تک، بدون عجله و با فاصله زیاد از محل عبور کرد (بین فواصلی که پا در برف فرو می‌رود، نباید نفر بعد پا یا چوب‌دستی در برف فرو کند).

- کوله‌پشتی را به سمت شیب قرار می‌دهیم و فقط یک بند آن را روی شانه می‌اندازیم، تا در صورت سقوط بهمن بتوان به راحتی کوله را رها کرد.

- اگر جا پای نفر قبلی خیلی عمیق است، برای پرکردن جا پا از برف‌های همان قسمت استفاده شود.

- از مسیرهای شناخته شده عبور کنید.

- تا حد امکان باید از بالای محدوده بهمن (نزدیک به تاج بهمن) عبور کنید تا حجم برف کمتری بالای سرتان باشد.

- با شنیدن کوچک‌ترین صدایی که حکایت از نشست، ریزش و سقوط بهمن دارد، منطقه را ترک کنید.

* اقدامات حین وقوع بهمن

- همه تجهیزات مخصوصا اشیای فلزی و برنده را از خود دور کنید.

- به محل‌های امن فرار کنید، یعنی فرد به صورت شنا خود را به روی بهمن بیاورد و به طرف بالا و سمت چپ یا راست فرار کند.

- به سمت عوامل بازدارنده مثل سنگ‌ها، درختچه‌ها و ... حرکت کنید.

- چنانچه مقدور بود قبل از فرو رفتن در زیر برف وسایلی از خود را به بالا پرتاب کنید تا جستجوگران بتوانند با یافتن آنها مسیر شما را تشخیص دهند.

- اگر در بهمن فرو رفته‌اید سعی کنید با کمک دست‌ها، یک پاکت یا مشما جلوی صورت‌تان قرار دهید. بیشترین مرگ و میر ناشی از بهمن به خاطر خفگی است، بنابراین ایجاد فضایی پراز ورود هوا و نفس کشیدن مهم‌ترین کاری است که می‌توانید انجام دهید.

- با هر وسیله‌ای جلوی دهان و بینی خود را بپوشانید.

- نفس را در سینه حبس کنید چرا که این کار از ورود ذرات برف و یخ‌زدگی ریه‌ها و خفگی جلوگیری می‌کند.

- خونسردی خود را حفظ کنید چرا که در صورت حفظ آرامش، بدنتان قادر به نگهداری انرژی خواهد بود و در نتیجه بهتر می‌توانید برای نجات خود تصمیم بگیرید.

- مسیری که فرد بهمن زده طی می‌کند را با چشم تا پایان بهمن دنبال کنید.

(13)

*اقدامات بعد از وقوع بهمن

- یادتان باشد هر قدر کمتر در زیر برف ناشی از ریزش بهمن فرو روید، شانس بیشتری برای زنده ماندن دارید.

- باید در بهمن مثل زمانی که در آب هستید شنا کنید تا خود را به روی سطح بهمن برسانید.

- پیداکردن نخ بهمن و وسایل فرد و گشتن نواحی پایین‌تر از محل شروع بهمن و حرکت فرد، به یافتن فرد مفقود شده بسیار کمک می‌کند.

- چون زیربرف همه جا تاریک است و ممکن است که در اثر سقوط بهمن در زیر برف نتوان تشخیص داد که سمت بالا کدام طرف است. در صورت امکان می‌توان با بیرون انداختن آب دهان ، يا اداركوچك كردن (تشخيص نیروی جاذبه)، جهت را تشخیص داد.

- به هر شکل ممکن و ایمن کمک بخواهید و با گروه‌های جستجو و نجات همکاری کنید.

نكته : بهترین زمان عبور حداقل 24 ساعت پس از آخرین بارش برف و بهنگام صبح زود و یا غروب خورشید است كه هوا سردتر است و آفتاب به برف نمی خورد .

نكته : برخلاف صعود از شیبهای تند كه بصورت مارپیچ است ؛ صعود از شیب بهمنی باید بصورت مستقیم باشد .

منابع:

_سایت رسمی فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی اسلامی

_وبلاگ آوای کوهستان

_ وبلاگ گروه کوهنوردی گیلانا

_ سایت انجمن کوهنوردان ایران

جهت دریافت فایل  PDF  کلیک نمائید.